قسمت چهارم: ضرورت همگرایی در جهان اسلام

تهیه کننده:  گروه سیاسی شبکه دری
 در بحث گذشته نگاهی داشتیم به مشکل همگرایی و علل عقب ماندگی مسلمانان و گفته شد که دو عامل استبداد داخلی و استعمار خارجی باعث عقب ماندگی مسلمانان و کشورهای اسلامی در عرصه های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی بوده است، در عین حال اشاره شد که عدم همگرایی بین دولت های اسلامی نیز از عوامل مهم مشکلات موجود در جهان اسلام است.

در بحث امروز با نگاهی به اثرات انقلاب اسلامی ایران در جهان اسلام و به چالش کشیدن اهداف سلطه گرانه امریکا در منطقه، به بررسی ضرورت همگرایی در جهان اسلام خواهیم پرداخت.
 *****
 شرکت‌کننده:
 1. دلجو حسینی: (نویسنده وشخصیت فرهنگی سیاسی دراروپا)
 *****
 بحث را با سخنی از«ابن خلدون» عالم بزرگ مسلمان، آغاز می کنیم که پنج قرن قبل درخصوص عوامل مؤثر در پیشرفت جوامع اظهار کرد: دو عامل، برای پیشرفت جوامع ضروری است. یکی رهبری عادل و دیگری عاملی که یک قوم یا یک ملت را به هم پیوند می دهد. امروزه برخی از اندیشمندان در راستای همین سخن، به این باور رسیده اند که نبود حکومت های عادل و فقدان عاملی که امروزه شرایط حاکم بر جهان به گونه ای پیش می رود که دولت ها برای حل مشکلات فراروی خود، بیش از گذشته نیازمند حضور و مشارکت مردم در عرصه های مختلف جامعه هستند. این مسئله، مهمترین عنصر در فرایند مشروعیت یافتن رژیم های موجود در کشورهای جهان ازجمله کشورهای اسلامی است.طی سه دهه گذشته، تحولات گوناگونی در عرصه های مختلف به وقوع پیوست که معادلات جهانی را به شدت دستخوشِ تغییر کرده است. وقوع انقلاب اسلامی در ایران، فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، پیشرفت در فن آوری و ارتباطات، ازجمله رویدادهای مختلفی است که وقوع آنها، چهره سال های پایان قرون بیستم را بسیار تغییر داد. انقلاب اسلامی ایران نه تنها معادلات غرب را در این منطقه مهم استراتژیک برهم زد، بلکه تأثیر گسترده ای بر مسلمانان جهان گذاشت. یکی از تغییرات ایجاد شده در جهان اسلام، آگاهی و بیداری مردم بود.آقای دلجو حسینی، شخصیت فرهنگی سیاسی افغان در اروپا معتقد است که انقلاب اسلامی در ایران، اهداف بلندمدت امریکا را در جهان اسلام به چالش کشید. نظر آقای دلجو حسینی در این خصوص:
دلجو حسینی: (دشمنان اسلام واقف شدند که انقلاب ، تحول عظیم در ایران ایجاد کرده و پایه های بسیار مستحکم و قدرتمند و عمیقی در اعماق روح جامعه و در اعماق ذهنیت همه مردم ایجاد کرده است مقابله کردن با چنین افرادی که اهداف بسیار کوچکی را دنبال می کنند یا دنبال قدرت هستند و حاضر هستند که شاید به خاطر احراز قدرت تن به هر موضوعی بدهند امکان پذیر نیست بنابراین حالا خود اینها وارد میدان شدند و این تقویت نیروی عظیم نظامی در منطقه و تبلیغات گسترده نمایانگر این است در جهان و نشان می دهد که انقلاب واقعاً دنیای غرب را به چالش کشیده است و امروز انرژی جهان در جهان اسلام قرار گرفته آبراه های بزرگ و حالا مراکز بزرگ ، میدان های عظیم گازی و نفتی و جنگل ها و ... به هرحال دشمنان اسلام عنوان کردند که انقلاب اینها را به چالش کشیده و منافع غیرمشروع اینها را در حقیقت به خطر انداخته است. تنها داد و فریاد این است که منافع غیرمشروع اینها در کشورهای اسلامی مورد تهدید قرار گرفته است و از جانب دیگر مردم دست رد بر سینۀ ایدئولوژیهای وارداتی و دست رد به سینۀ نظامیان خارجی زدند و به خود بازگشتند، اگرچه هنوز هم چالش های بزرگی در پیش روی امت قرار دارد هنوز هم دشمنان از یک برتری عظیم نظامی برخوردارند اما فعلاً به قول کارشناسان بودجه نظامیِ امریکا برابر با بودجه کل جهان است ولی بازهم نمی تواند دربرابر مقاومتی که در عراق قرار دارد به پیروزی برسد و شکست خودش را اذعان می کند . در برابر گروه حزب الله نمی تواند مقاومت بکند و اسرائیل با آن همه لاف و با داشتن آن همه امکانات عظیم با جنگ تمام عیار و با خدمت کشیدن تمامی توانمندی خودش در ظرف بیشتر از یک ماه نمی تواند کاری ازپیش ببرد و به شکست خودش اعتراف می کند اینها زنگ های خطری است که واقعاً دشمن را بیشتر متوجه می سازد و دشمن از تمام توان و از تمام قدرت خودش به خاطر حفظ منافع خود در سراسر منطقه استفاده می کند و استفاده خواهد کرد.)
پیام انقلاب اسلامی ایران که در جان و روح ملت ها و محرومان جهان نفوذ کرد، دشمنان را در رسیدن به اهداف خود با دشواری های زیادی روبرو ساخت.امام خمینی برای ایجاد جبهه ای واحد از مسلمانان خواست که با تکیه بر مشترکات خود هرگونه سلطه پذیری را نفی کنند و با باورهای دینی خود، به استقلال و اقتدار دست یابند.انقلاب اسلامی ایران در ذات خود، فرهنگی جامع و فراگیر را دربر دارد که می تواند بر سایر فرهنگ ها اثرگذار باشد. به همین لحاظ ، ظهور انقلاب اسلامی، پیروزی اندیشه ای الهی و فراتر از فرهنگ لیبرالی و سرمایه داری غرب بود. این اندیشه در همان سال های نخست توانست بر ملت ها تأثیر بگذارد و جهان اسلام را بسوی عزت و اقتدار و شکوه دیرینۀ اسلام فرا خواند.نظرآقای دلجو حسینی، درخصوص اثرات انقلاب اسلامی ایران در جهان اسلام و بیداری مجدد اسلامی در جهان:

دلجو حسینی: (پیروزی انقلاب اسلامی در کشور مسلمان ایران نه تنها در این کشور انقلابی بسیار عظیم و عمیق ایجاد کرد بلکه در سراسر جهان اسلام اثرات مخصوص و قدرتمند داشت بیرون از جهان اسلام می توان گفت که در تمام عالم اثرات خودش را برجای گذاشت. ما در قرن بیست و یکم تحولات بسیار عظیمی را شاهد بودیم و ازطرف دیگر ایجادشدن مقاومت بسیار عظیم در سرتاسر جهان اسلام در خاورمیانه ،در افریقا ،در آسیای مرکزی حتی تحولاتی که ما شاهدیم و بیداری امت اسلامی و همچنین مسلمانان به اعتقادات و به فرهنگ دینی خودشان بیشتر معتقد شدند و شکها و گمانِ اینکه شاید ما توسط این فرهنگ و علم نتوانیم تحولی در کشور خود ایجاد کنیم، نتوانیم پله های سعادت را پیموده، نتوانیم به عظمت و پیروزی برسیم به دنبال ایدئولوژی های وارداتی گذشته و نظام های اداری مثل دموکراسی و دیکتاتوری و سوسیالیزم و لیبرالیزم و اینها متوجه شدند که نه، قضیه به آن ترتیب نیست. اسلام واقعاً دین عظیمی است و برای همه ادوار تاریخ آمده و برای همه ملت ها است و این دین توانسته طوری که در ابتدای مرحله انقلاب بزرگی ایجاد کند و موقعیت خودش را حفظ کند به عنوان یک دین آسمانی و تشکیل یک فرهنگ عظیم و بزرگ بدهد که اثراتش در سراسر عالم در طول تاریخ قابل مشاهده است . طوری که انقلاب اسلامی در ایران وحدت یک ملت را به نمایش گذاشت و انقلاب خواستۀ میلیون ها مسلمان است که در سراسر عالم به انتظار بودند و در طول سالیان متوالی در کشورهای اسلامی جانفشانی کرده بودند کشته دادند در زندان های نظام های استبدادگر و دیکتاتور خیلی از سران جهان اسلام ،دانشمندان بزرگ، رهبران بزرگ جهان اسلام ،اینها سالیان زیادی اسیر بودندو به چوبه های دار به شهادت رسیدند بالاخره مظهر اراده و قدرت اینها در یک انقلاب عظیم و بزرگ به ظهور رسید و دیدیم که جهان را تکان داد و هیچ مسلمانی در عالم نبود که خود را با این حرکت و با این انقلاب بیگانه حس کند، این خودش نکته کششی بود بر محور وحدت به سوی استحکام پایه های امت در جهان اسلام و بالاخره دربرابر فرهنگ های وارداتی خارجی به هرحال بازمی گردیم به اینکه انقلاب همانطوری که نامش انقلاب بود در سراسر جهان اسلام طوفانی ایجاد کرد و ما شاهد این طوفان هستیم و روز به روز تقویت می شود و تجارب عظیم تری تقدیم می کند و این تجارب در سرتاسر دنیای اسلام می تواند در ارتباط با پیشرفت و سعادت و پیروزی هایی بیشتر مسلمانان کارگر باشد و ازطرف دیگر امروزه اسلام و خصوصاً در کشوری مثل جمهوری اسلامی ایران، مثل پاکستان و سایر کشورها به دانش بزرگ و پیشرفته هسته ای دست پیدا کردند و دشمن از این قضیه بسیار نگران است و حتی دیده می شود که اسراییل با بسته ای که خود آنها توسط نیروهای خود اسراییل به یک قدرت اتمی تبدیل کردند این رسم دنیا نیست و الحق همیشه بر محور دانش است که در دنیای اسلام به وجود آمده و مسلمانان می خواهند که از این فرصت ها استفاده کنند و استعدادهای خودشان را به عرصه بکشند و آنها معتقدند که درحقیقت زیربناهای اساسی ایدئولوژی تفکر تکنولوژی امروز بشر درحقیقت محصول تفکری است که در ابتدا مسلمانان پایه ریزی کردند به قول اقبال لاهوری که این گوهر از دست ما افتاده است ما بودیم که این گوهر را ساختیم از دست ما افتاده و امروزه دشمنان ما این را برداشتند و علیه ما استفاده می کنند.)
با تغییر نگرش مسلمانان نسبت به جریانات و رویدادهای اطراف خود، امروزه مفاهیمی چون وحدت امت اسلامی، تشکیل اتحادیه های اسلامی، رشد علمی و فن آوری و اصولاً پیشرفت و توسعه در سطح افکار عمومی جهان اسلام مطرح است. این مسئله باعث شده تا دولت های اسلامی به خوبی دریابند که امروزه خواسته های مردم به مراتب فراتر از نیازهای روزمره زندگی آنهاست. اینکه امروزه غرب صحبت از اصلاحات سیاسی و طرح مسئله دموکراسی در جهان به ویژه در منطقه خاورمیانه می کند ، ناشی از ظهور این تحولات فکری در جهان اسلام است. بی شک دولت های غربی، درپی اهمیت دادن به خواست مردم کشورهای اسلامی نیستند، بلکه آنها برای حفظ منافع خود، درصدد جهت دهی به خواسته های مردم کشورهای اسلامی هستند تا اوضاع منطقه و تحولات جهان اسلام را کنترل کنند. از این رو بعضاً دچار تناقضات فاحش در رفتار خود می شوند. حمله امریکا به عراق تحت عنوان دموکراسی انجام شد، ولی ره آورد آن برای مردم عراق چیزی جز ناامنی و کشتار نبود. این درحالی است که در گذشته در دوره حکومت صدام حسین، دیکتاتور سابق عراق، دولت امریکا ازجمله حامیان نظامی، سیاسی، اقتصادی، رژیم صدام بود. به هرحال امروزه امریکا و سلطه گران جهان، تحت نام تغییر ساختار سیاسی و اقتصادی، جهان اسلام را تحت سلطه قرار می دهند، غرب معتقد است که جهان اسلام فاقد یک سیستم دولت داری مردن، فاقد رعایت حقوق بشر و توسعه اقتصادی است.آقای دلجو حسینی درخصوص علل انتقادات غرب علیه جهان اسلام و دستاورد تزریق دموکراسی غربی ازطریق تانک و اسلحه در کشورهای اسلامی، تحلیل روشنی ارایه داده است:
دلجو حسینی: (علت و اسباب عقب ماندگی های سیاسی، علمی، قضایی و حقوق در جهان اسلام امت اسلامی نیست بلکه نظام های مستبد و غیرقانونی بوده است و کودتایی بود که سالیان دراز بر این ملتها حاکم شده بودند و درحقیقت اینها موانع بزرگ ایجاد کرده بودند در راه شکوفایی های بزرگ دینی و علمی و حقوقیِ ملت هایِ مسلمان و هرجا دانشمندی بود دستگیر می شد.
درحقیقت حاکمیت فردی و یا حاکمیت خاندانی و احیاناً حاکمیت حزبی بود که هیچکدام آنها در کشورهای اسلامی جای پا نداشتند. آنها در افغانستان شاهد این ادعا هستند. در افغانستان حکومت خاندانی رفته رفته به استحلاک گرایید ، آوردن نظامهایی وارداتی در سرزمین ما به عنوان نظام دموکراسی و جانشین کردن آن به جای نظام دیکتاتوری در اصل خوب است اما اینها ادعا دارند  حقوق بشر است و بالاخره حق رأی است ، مساوات بین زن و مرد است، غرامت به انسان است، استقلال است درحالی که اینها شعارهای اساسی و اولیه اسلام است اسلام اعتقاد به غرامت انسان دارد، به انسان کرامت می بخشد درحالی که در غرب واحدهای خانواده در حال فروپاشی است. حالا با وجود دموکراسی غرب در عراق، توپ و تانک و کشتار بی رحمانه مردم و رعایت نکردن حقوق خانوادگی و فردی و بالاخره شکنجه و جنایاتی که در تاریخ بشر بی سابقه است وجود دارد. در سازمان های مخوفی که در زمان هیتلر و موسیلینی وجود داشته و قبل از آن شاید در امپراطوری رومی ها  چنین جنایاتی به بشر انجام شده و هم اکنون چنین جنایاتی  در سازمان های مخوف کمونیستی و کاجدی کمتر شاهدیم که هم اکنون در زندان های امریکا در ابوغریب در گوانتانامو در بگرام و ... می بینیم اینها اعمالی بود که دموکراسی را به چالش کشاند.اگر دموکراسی محاسنی داشت برای اینکه بتواند به جای نظام دیکتاتوری بر یک کشوری که سالها در پنجه دیکتاتوران اداره می شده جانشین بشود اعمالی انجام شده که مردم خاطره های دیکاتوری گذشته را فراموش کردند حتی به امید این هستند که چنان دیکتاتوری بازگردد چرا از یک طرف مردم خود را در چنگال یک ارتش بیگانه تا دندان مسلح می بیند و ازطرف دیگر روزانه صدها و دهها انسان بیگناه کشته می شود و ازبین می رود و صدها خانواده نابود می شوند ایامی که برای تحقق و شکوفایی و پیشرفت و آبادانی باید صرف بشود همه در خون و در اشک و در آه می گذرد، برعکس وحدت یک جامعه به صورت کامل پاشیده شده و هر روز خطر تجزیه کشورعراق با این سابقه و کهن بیشتر میشود و تفرقه مسایل مذهبی و فرقه ای دربین اینها توسط دشمنان طوری است که اصلاً در جهان اسلام در طول تاریخ بی سابقه بوده است اینها در حقیقت دموکراسی را به چالش کشانیده و نمی توانند ادعا کنند که آنها حامل پیام دموکراسی هستند یا آنها بخاطر دموکراسی در این سرزمین ها آمدند.) 
از موضوعاتی که طی دو هه گذشته به ویژه پس از فروپاشی شوروی در عرصه نظام بین المللی مطرح شد، مسئله همگرایی است. کشورهایی که تا آن زمان با پیوستن به بلوک های قدرت، درپی حفظ منافع خود بودند، در موقعیت کنونی کوشیدند با ایجاد اتحادیه های جدید نظیر اتحادیه اروپا و اتحادیه جنوب شرقی آسیا، به تقویت توان خود در عرصه جهانی بپردازند. متأسفانه کشورهای اسلامی علیرغم آنکه منطقه ای وسیع از جهان را شامل می شوند و از امکانات فراوان و موقعیت مهم استراتژیک در نقشه جهان برخوردارند، اما از امتیازات خود به خوبی استفاده نمی کنند. مثلاً درحالی که صنعت انرژی، بزرگترین صنعت جهان است و 75% (هفتاد و پنج درصد) از ذخیره منابع گاز و نفت جهان در کشورهای اسلامی قرار دارد، اما آنها نمی توانند از ذخایر ارزشمند انرژی خود به خوبی بهره برداری کنند.باتوجه به توانمندی های جهان اسلام، نظر آقای دلجو حسینی شخصیت فرهنگی - سیاسی افغان در اروپا، بر ضرورت همگرایی و وحدت بین دولت ها و ملت های اسلامی تأکید کرده:
دلجو حسینی: (اگر با یک نگرش گذرا مقایسه کنیم وضعیت فعلی تهاجم نظامی و فرهنگی غرب بر کشورهای اسلامی تا حضور اسلام در سرزمین های غربی چه در دوره حکومت ها در آندولس، چه در دروه حکومت عثمانی ها در اروپای شرقی که ( به قول خود نویسندگان و محققین و مؤلفان غربی) از بهترین دوره ها بوده است و آثار اینها همه دلیل است بر اینکه حکومت های عادلانه و حکومت های بر پایه دموکراسی در این کشورها برقرار و مستقر بوده ولی دراین قسمت دنیای اسلام طبعاً با یک وحدت کامل می تواند بر مشکلات داخلی و خارجی خودش غلبه کند. چنانچه ما فلسفه تشکیل کنفرانس کشورهای اسلامی را بر این اصل باید بگذاریم کشورهای اسلامی ضرورت این مسئله را درک کردند که باید به سوی وحدت بروند. اسلام خواستار یک امت واحد است و همچنین بر مبنای صلح بنا یافته است. اسلام دین توحیدی است و توحید باید در ابعاد زندگی بشرکاملا" نمایان باشد و از شرک و تفرقه پرهیز کند. دولت های اسلامی همین مسئله را درک می کنند و می دانند که وارد کردن نظام های خارجی یا به خواست یا براساس ضرورت و مصلحت ها نمی توانند اعتقادات مردم را نادیده بگیرند بنابراین دنیای اسلام در کنفرانس کشورهای اسلامی به این صورت تجلی کرده است واقعاً تمام نظام های اسلامی اگر بتوانند یک فضای مطمئن بین خود و کشورهای اسلامی ایجاد کنند و تماشاگر ازبین رفتن یک نظام و اقتصاد یک کشور مسلمان نباشند و همبستگی داشته باشند دشمن نمی تواند کاری بکند. دشمن در بسیاری از موارد تلاش کرده که از امکانات اقتصادی یک کشور اسلامی برعلیه یک کشور اسلامی دیگر استفاده بکند تلاش کرده که از امکانات فراوان مردمی و انسانی و اقتصادی یک کشور اسلامی به خاطر نابودکردن یک کشور دیگر به کار ببرد و این برای امت اسلامی و مسلمانان واقعاً دردناک است و  مسلمانان می توانند بر این مسایل غلبه بکنند . می توانند اختیارات خود را به دست خودشان بگیرند می توانند که با یک نظام مردمی و با یک نظام آزادیخواه، استقلال و حاکمیت خودشان را حفظ کنند می توانند شاهد شکوفایی و پیشرفت و تأسیس یک نظام قانونمند باشند.)
امروزه باتوجه به شرایط جهانی، لزوم همگرایی و اشتراک نظر کشورهای اسلامی درخصوص مسایل مختلف بین المللی بیش از هر زمان دیگر احساس می شود. به ویژه آنکه بیشترین درگیری روانی و فیزیکی دولت های غربی علیه کشورهای اسلامی است. از تهاجم و توهین به ارزش ها و باورهای مسلمانان در رسانه های غرب گرفته تا حضور نظامی امریکا در عراق و افغانستان و یا حملات نظامی رژیم صهیونیستی به لبنان. در چنین وضعیتی، وحدت، همدلی و همگرایی کشورهای اسلامی بیش از گذشته اهمیت می یابد.از نگاه امام خمینی نیز سرچشمه وحدت امت اسلامی، دین اسلام است. اسلام کانون جاذبه، اتحاد و یگانگی است و آگاهی عقلانی و ایمان را اساس جامعه اسلامی قرار می دهد. امام خمینی با درک جاذبه نیرومند اسلام و عناصر وحدت بخش آن، مسلمانان را به اتحاد و یگانگی فراخواند.